SÖZCÜK SAYIMLAMA ÇALIŞMASI - 20.12.2014 Dr. Hasan Şahin KIZILCIK
2003 yılında İlyas Göz tarafından "Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü" adındaki bilimsel çalışmada; 1995-2000 yılları arasında yayınlanan türlü gazete, öykü, roman, ders betiği, tanıtım betikçikleri, vb. gibi yazılı belgelerde yer alan 1 milyonu aşkın bir veritabanı oluşturmuştur. Oluşturduğu veri tabanına göre, sözcüklerin yinelenme sıklığını belirlemiştir. Dil devriminin başarılı olduğunu ve yabancı sözcüklerin, Türkçeleri üretildiğinde kullanım sıklığının azalarak zamanla yok olduğunu gösteren bir çalışmadır. Buna göre, yabancı dilden dilimize geçen anlamdaşı ile Türkçe kökenli olarak türetilenlerin kullanım sıklığı şöyledir:
(Yabancı sözcük: Kaç kez geçtiği - Türkçe sözcük: Kaç kez geçtiği)
vazife: 42 - görev: 522 + görevlendirmek: 14 + görevlendirilmek: 35
buud: 0 - boyut: 200
itiyat: 1 - alışkanlık: 157
şuur: 32 - bilinç: 179 + bilinçaltı, bilinçli, bilinçsiz, bilinçlendirmek gibi türevleri.
teşekkül etmek: 10 - oluşmak: 602
istiklal: 7 - bağımsızlık: 20
teftiş: 7 - denetim: 127
teftiş etmek: 1 - denetlemek: 43
teftiş edilmek: 0 - denetlenmek: 27
inkılap: 9 - devrim: 100
temayül: 6 - eğilim: 118
tenkit: 8 - eleştiri: 112
tenkit etmek: 4 - eleştirmek: 65
muhteva: 7 - içerik: 74
ihtiva etmek: 10 - içermek: 242
harp: 22 - savaş: 334
nebat: 0 - bitki: 234
muvazene: 1 - denge: 173
tabiat: 52 - doğa: 193
tabii: 52 - doğal: 343
mahzur: 2 - sakınca: 38
tedbir: 75 - önlem: 147
derpiş etmek/edilmek: 0 - öngörmek: 56 + öngörülmek: 27
heyet-i umumiye: 0 - genel kurul: 21
sevk-i tabii: 1 - içgüdü: 29
kademe: 32 - aşama: 217
fert: 47 - birey: 213
münasebet: 20 - ilişki: 709
idrak etmek: 14 - algılamak: 102
hatıra: 65 - anı: 135
tafsilat: 1 + detay: 51 + teferruat: 4 - ayrıntı: 115
konteks: 0 - bağlam: 72
müracaat: 42 - başvuru: 115
ilim: 54 - bilim: 254
ilmi: 13 - bilimsel: 154
teminat: 68 - güvence: 71
muhtemel: 27 - olası: 51
ihtimal: 87 - olasılık: 106
teklif: 98 - öneri: 140
teklif etmek: 18 - önermek: 158
teşkilat: 56 - örgüt: 174
sebep: 311 - neden: 1941
mesela: 178 - örneğin: 440
Diğer Yazılar
|