Askerlere Köprü Geçerken Neden "Rahat!" Emri Verilir?
skerlere bir köprüyü geçerlerken "uygun adım" yürüyüşünü bozup "rahat" yürümeleri istenir. Hiç duymuş muydunuz bunu?
Bunun nedeni salınımın eştını (rezonas) durumudur. Köprü konusunu anlatmadan önce konuyu beyninizde biçimlendirmenize yardımcı olmak için bir örnek vereyim en iyisi:
Bir salıncakta sallanan bir arkadaşınızı hızlandırmak için nasıl ittirirsiniz? Peki bu ittirmenizin frekansı (yani zaman aralığı) ne olmalıdır? Olağan olarak arkadaşınızın size doğru geri gelip de tam uzaklaşmaya başladığı anda itersiniz salıncağı. Böylece salıncağa uyguladığınız kuvvet onun genliğini artıracak yani daha yukarı çıkmasını ve böylece daha fazla hızlanmasını sağlayacaktır. Bu şekilde uyguladığınız her kuvvet salıncağın hızını artırıcı etki gösterir. Ama siz rastgele bir şekilde sallasaydınız salıncağı (yani tam en son noktasına gelmesini beklemeden arada bir yerde) tabii ki salıncağın düzeni bozulacağından hızı artmayacak daha doğrusu sizin uyguladığınız kuvvet salıncağa ek bir genlik kazandırmayacaktı. Uyguladığınız kuvvetin salınımın genliğini artırıcı haline salınımın eştınıya geçmesi denir.
Şimdi yeniden köprü üstünde bıraktığımız askerlerimize gelelim. Askerler "uygun adım marş" yürürken ayaklarını yere vurduklarında yere tüm askerlerin kuvvetlerinin bileşkesi bir kuvvet uygularlar. Bu da köprüyü salınıma geçirir!.. Eğer askerler uygun adım yürüyüşe devam ederlerse ve bu yürüyüşleri de -ola ki- salınımla eştını durumunda olursa (yani adım atışları köprünün en üst noktaya geldiğine rastlarsa.. salıncağı hatırlayın...) köprü bu salınımın genliğinin gittikçe artmasından dolayı yıkılabilir!!... İnanması zor gibi gelebilir ama değil. Hatta 1940'larda Amerika'daki Tacoma Köprüsü yine böyle bir eştını durumundan dolayı yıkılmıştır. Orada eştınıyı sağlayan uygun adım yürüyen bir tabur asker değil de rüzgardır sadece. Fırtınalı bir günde sallanmaya başlayan köprü rüzgarın hızıyla eştınıya geçtiğinde -olayda mühendislik hatası da vardır!- köprü yıkılmıştır...
|